Ac awn yn ôl... at y dechreuad
Mae 'na duedd weithiau wrth sgwennu am wleidyddiaeth i ymddwyn fel pe bai datganoli wedi cychwyn yng nghanol yr ugeinfed ganrif...yn y pumdegau neu chwedegau efallai. Y gwir amdani yw bod y broses wedi cychwyn ymhell cyn hynny gyda sefydlu nifer o adrannau llywodraethol cenedlaethol Cymreig ar gychwyn y ganrif ddiwethaf.
Sefydlwyd Cyngor Addysg Cymru yn 1906 ac adran Gymreig y Weinyddiaeth Amaeth yn 1919. Sefydlwyd y pwysicaf o'r cyrff hyn o bell ffordd o'r cyrff hyn yn yr un flwyddyn sef Bwrdd Iechyd Cymru. Am dros ddeugain mlynedd y Bwrdd oedd yn gyfrifol am wasanaethau iechyd Cymru gan oroesi chwyldro 1948 pan sefydlwyd y Gwasanaeth Iechyd Cenedlaethol.
Cododd y Bwrdd adeilad ysblennydd ym Mharc Cathays fel pencadlys i'w hun. CP1 yw enw syddogol yr adeilad heddiw ond mae'r rhan fwyaf o bobol yn dal i ddefnyddio'r hen enw- "Y Swyddfa Gymreig".
Y prynhawn yma cyhoeddodd Edwina Hart ei chynlluniau ar gyfer dyfodol y Gwasanaeth Iechyd yng Nghymru. O'r flwyddyn nesaf ymlaen fe fydd y gwasanaeth yn cael ei redeg gan... Fwrdd Cenedlaethol. Fe fydd y Bwrdd yn cael ei gadeirio gan y Gweinidog ac fe fydd y cyfarfodydd yn agored i'r cyhoedd.
Dw i wedi colli cownt o faint o weithiau mae'r Gwasanaeth Iechyd yng Nghymru wedi cael ei ad-drefnu. Fel CP1 mae Ty Hywel yn ffrwyth un o'r adrefniadau hynny. Nawr ar ôl hanner canrif o newid diddiwedd rydym yn dychwelyd, mwy neu lai, at gyfundrefn wnaeth weithio'n ddigon effeithlon am ddegawdau lawer. Oedd angen arbrofi cymaint, dywedwch?
Golygydd Materion Cymreig y Â鶹¹ÙÍøÊ×Ò³Èë¿Ú yn blogio'n rheolaidd ar faterion gwleidyddol Cymru.
