A'r wobr yw...
'Oes 'na bwynt i rain bellach?'
Gareth Hughes wnaeth ofyn y cwestiwn ac mae ganddo bwynt. Cyfeirio oedd Gareth at gynadleddau newyddion wythnosol y Llywodraeth y Cynulliad.
Gyda chymeradwyo'r Gyllideb heddiw fe fydd oes Llywodraeth Glymblaid yn dechrau tynnu at ei therfyn. Fe fydd na ambell i dasg ar ôl i'w chwblhau ac angen ymateb i ddigwyddiadau allanol ond prin fydd unrhyw gyhoeddiadau newydd gan y Llywodraeth o hyn ymlaen. O'r pleidiau unigol y daw'r rheiny o hyn tan yr etholiad. Mae'n ddadlennol bod Plaid Cymru eisoes wedi dechrau cynnal ei chynadleddau newyddion wythnosol ei hun ar wahân i rai'r llywodraeth ac mae'n debyg y bydd Llafur yn dilyn ei hesiampl o fewn byr o dro.
Mae'r ddwy blaid hefyd yn dechrau cystadlu am y clod o gyflwyno polisïau y maen nhw'n meddwl sy'n boblogaidd gyda'r etholwyr. Dwn i ddim faint o weithiau rwyf wedi clywed y geiriau "Labour led government" yn cael eu hynganu gan aelodau Llafur yn yr wythnos ddiwethaf!
Mae'r datganiad yma gan Dai Lloyd sydd newydd fy nghyrraedd yn enghraifft o'r un ffenomen.
"Mae'r hyn mae Plaid Cymru wedi cyflawni yn ystod y llywodraeth hon yn rhywbeth allwn ni gyd bod yn falch ohono. Mae'r iaith wedi cymryd camau mawr ymlaen, gan gynnwys creu'r Coleg Cenedlaethol Cymraeg - y rhwydwaith Addysg Uwch drwy gyfrwng y Gymraeg - ac wrth gwrs, sefydlu'r Gymraeg fel iaith swyddogol. Fel rhan o'r llywodraeth mae Plaid Cymru wedi symud yr iaith ymlaen yn sylweddol gan sicrhau ei bod yn cael ei chryfhau i genedlaethau'r dyfodol."
Efallai bod hi'm amser priodol felly i geisio mesur sut mae'r ddwy blaid wedi elwa o'r glymblaid yn wleidyddol. Mae ateb y cwestiwn hwnnw'n ddigon hawdd yn achos Llafur ond yn anoddach efallai yn achos Plaid Cymru.
O safbwynt y Blaid Lafur yr hyn a gafwyd oedd pedair blynedd wrth y llyw yn hytrach na phedair blynedd fel gwrthblaid ac nae'n hawdd anghofio pa mor agos y daeth Llafur at golli grym yn 2007.
Nid beirniadaeth yw dweud bod Llafur Cymru yn blaid sy'n chwennych grym ac yn mwynhau ei ddefnyddio. Mae'n wir bod y blaid wedi gorfod cyflwyno ambell i bolisi na fyddai hi wedi ei gyflwyno o'i dewis eu hun ond doedd y polisïau hynny ddim yn gwbl wrthun i Lafur chwaith ac yn bris digon rhesymol i dalu er mwyn aros mewn llywodraeth.
Gall Plaid Cymru ar y llaw arall bwyntio at y fath o fuddugoliaethau polisi y mae datganiad Dai Lloyd yn cyfeirio atyn nhw ond mae'n werth cofio y byddai'r un polisïau wedi eu cyflwyno gan lywodraeth 'enfys'. Refferendwm Mawrth 3ydd yr unig beth na fyddai'r cyfuniad hwnnw wedi gallu eu sicrhau.
Mae'r bleidlais honno yn wobr sylweddol ond fe fydd strategwyr Plaid Cymru yn gobeithio am wobr arall - un llawer mwy annelwig ac anodd ei mesur.
Efallai eich bod yn cofio'r Ceidwadwyr yn defnyddio'r term "detoxifing the brand" byth a hefyd rhai blynyddoedd yn ôl. Fe wnaed hynny trwy gofleidio pynciau amgylcheddol a newid ambell i bolisi symbolaidd megis cardiau adnabod. Mae rhai o fewn Plaid Cymru'n gobeithio y bydd cyfnod mewn llywodraeth wedi cyflawni un gamp i'w plaid nhw.
Doedd delwedd Plaid Cymru ddim yn wenwynig, wrth gwrs. Y broblem oedd ei bod hi yn rhannau helaeth o Gymru yn ymddangos yn blaid amherthnasol, ymylol ac eithafol braidd. Gobaith rhai yw y bydd clywed gweinidogion Plaid Cymru yn trafod pynciau prif-ffrwd megis yr economi ac amaethyddiaeth wedi argyhoeddi'r etholwyr ei bod yn blaid ddifrifol a chenedlaethol.
Fe gawn weld.
Golygydd Materion Cymreig y Â鶹¹ÙÍøÊ×Ò³Èë¿Ú yn blogio'n rheolaidd ar faterion gwleidyddol Cymru.
