 |
 |
|
Lleoliad yr Eisteddfod
Dyffryn Lliw
Prif Ddigwyddiadau Hanesyddol
- Gwynfor Evans yn bygwth ymprydio hyd farwolaeth oni fyddai'r Llywodraeth yn newid ei meddwl ac yn dilyn ei maniffesto ynghylch sefydlu sianel deledu Gymraeg yng Nghymru. Yn wyneb y bygythiad hwn, darbwyllwyd y Llywodraeth i newid ei meddwl a chaniat谩u sefydlu S4C ar 么l trafodaeth rhwng yr Ysgrifennydd Cartref a dirprwyaeth a ffurfiwyd yn Eisteddfod Dyffryn
Lliw, dan arweiniad Cledwyn Hughes.
- Yn Ionawr, cychwynnodd streic genedlaethol y gweithwyr dur, y streic genedlaethol gyntaf ganddyn nhw ers 1926. Daeth y streic i ben yn Ebrill.
- Dur Prydain yn cyhoeddi y byddai gwaith dur Shotton, Clwyd, yn cau, a hynny'n golygu colli
tua 6,000 o swyddi.
- Penodi Ian Macgregor yn Gadeirydd y Gorfforaeth Ddur.
- Adroddiad yn dangos fod carfan Drosg茂aidd dan yr enw ' Militant Tendency' yn ceisio rheoli'r Blaid Lafur.
- Yr SAS yn ymosod ar lysgenhadaeth Iran yn Llundain ac yn achub gwystlon.
- Cyngres yr Undebau yn cynnal diwrnod
gweithredol , y 'Day of Action'.
- 2 filiwn yn ddi-waith.
- Gweithwyr yng Ngwlad Pwyl yn sefydlu 'Solidarity' dan arweiniad Lech Walesa.
- Ethol Ronald Reagan yn Arlywydd yr Unol Daleithiau.
- Michael Foot yn olynu Jim Callaghan fel arweinydd y Blaid Lafur.
- Sefydlu Mudiad Sosialaidd Gweriniaethol Cymru.
- Agor gwaith cwmni Ford ym Mhen-y-bont gan greu 2,500 o swyddi.
- Agor Pont Britannia dros y Fenai i gario trenau a moduron.
- Agor canolfan haul Y Rhyl.
- Agor gorsaf radio annibynnol CBC yng Nghaerdydd.
- Hugh Griffiths, Johnny Owen, Oswald Mosley, Alexi Kosygin, Admiral Doenitz, John Lennon, Cecil Beaton, Graham Sutherland, Jimmy Durante, Alfred Hitchcock, Jean Paul-Sartre, Henry Miller, Peter Sellers, Mae West, Ben Travers, Jesse Owens, Marshall Tito a Billy Butlin yn marw.
Archdderwydd
Geraint Bowen
Y Gadair
Testun. Awdl: 'Y Ffwrnais'
Enillydd: Donald Evans
Beirniaid: Emrys Edwards, Alan Llwyd, James Nicholas |
|
|
|
|
Ymateb a sylwadau Alan
Llwyd
Y ffwrnais yn yr awdl yw'r haul, a cherdd yn y traddodiad 'gwyddonol' diweddar oedd hon. Prometheus yn yr awdl yw'r gwyddonydd yn gyffredinol. Trwy hollti cnewyllyn atom yr elfen iwraniwm, llwyddodd gwyddonwyr yr ugeinfed ganrif i greu ynni niwcliar. Darganfuwyd fod y broses hon o hollti'r atom yn cynhyrchu ac yn rhyddhau ffrwd anhygoel o ynni, a dyma'r egwyddor sydd y tu 么l i'r bom atomig. Awdl alegor茂ol yw hon, sef awdl sy'n defnyddio chwedloniaeth i draethu neges gyfoes. Er bod yr awdl fuddugol yn un ddyfeisgar 芒 llawer o feddwl y tu 么l iddi, cystadleuaeth wan oedd y gystadleuaeth yn gyffredinol.
Y Goron
Testun. Cerdd hir neu ddilyniant o gerddi: 'Lleisiau'
Enillydd: Donald Evans
Beirniaid: Bryan Martin Davies, Gwilym R. Jones, Gwyn Thomas
Cerddi eraill: Gwynn ap Gwilym oedd y bardd ail-orau. Ymateb a sylwadau Alan
Llwyd Dilyniant cyffrous a chrefftus. Dilyniant tyn am gylchdro bywyd, ac am y
cenedlaethau yn olynu ei gilydd, o blentyndod i farwolaeth.
Y Fedal Ryddiaith
Cyfrol o ryddiaith greadigol ar y thema 'Caethiwed' neu
'Gorfoledd'
Enillydd: Robyn Lewis (Esgid yn Gwasgu)
Tlws y Ddrama
Y ddrama orau yn y cystadlaethau canlynol: Drama hir, Comedi neu Ff芒rs hir, Drama fer
Enillydd: William Owen Roberts
Tlws y Cerddor
Sefydlwyd ym 1990
Llyfrau perthnasol
Dau lyfr Canrif o Brifwyl gan Alan Llwyd,
Cyhoeddwyr, Barddas. Mis Awst 2000.
|
|
