Â鶹¹ÙÍøÊ×Ò³Èë¿Ú

Mae arweinydd Cyngor Gwynedd yn dweud y dylid ystyried cau ysgolion wythnos cyn y Nadolig i atal lledaeniad coronafeirws cyn i bobl ddod at ei gilydd i ddathlu'r ŵyl.

Wrth siarad ar Â鶹¹ÙÍøÊ×Ò³Èë¿Ú Radio Cymru, dywedodd Dyfrig Siencyn bod cyfraddau Covid y sir "yn ddychrynllyd" ond byddai cyflwyno cyfyngiadau lleol "yn anodd iawn, iawn i weithredu" yn y cyfnod sy'n arwain at y Nadolig.

Cadarnhaodd y cyngor ddydd Mawrth bod rhai dosbarthiadau neu flynyddoedd ysgol "ar hyn o bryd yn derbyn eu haddysg yn rhithiol" mewn 10 o ysgolion y sir.

Ychwanegodd bryd hynny bod y cynnydd mewn achosion "wedi effeithio cymunedau ar draws yr ardal gyfan, gydag achosion diweddar i'w gweld yn ardaloedd Caernarfon, Bala, Ffestiniog, Dolgellau a Phen LlÅ·n".

Dywed Llywodraeth Cymru fod fframwaith a ddaeth i rym ddechrau'r tymor yn "helpu ysgolion i weithredu'n ddiogel a theilwra ymyriadau i adlewyrchu lefel y risg lleol".

Yn yr wythnosau diwethaf mae cyfradd achosion Covid-19 Gwynedd wedi bod yn sylweddol uwch nag yng ngweddill Cymru, er mae wedi gostwng yn y dyddiau diwethaf.

Dros y saith diwrnod hyd at 09:00 fore Mercher, 1 Rhagfyr roedd y gyfradd achosion yng Ngwynedd yn 837.3 o'i gymharu â 464.5 ar gyfartaledd ar draws Cymru.

"Ma'n ffigyra' ni yn ddychrynllyd - o'dd ginnon ni dros 200 o achosion ddoe," meddai Dyfrig Siencyn ar raglen Dros Frecwast.

"Mae'n ymddangos fod o'n lledaenu trwy'r ysgolion a trwy gymdeithasu tu allan i ysgolion."

Ychwanegodd: "Mae'r darogan yn d'eud bod ni 'di cyrra'dd y pegwn a 'dan ni'n gobeithio byddwn ni'n gweld gostyniade."

Mewn ymateb i gwestiwn a oes angen cyflwyno cyfyngiadau lleol, atebodd: "Dwi ddim yn credu bod hynny'n bosib.

"Mi fydda fo'n beth anodd iawn, iawn i weithredu tasan ni'n gosod cyfyngiade cyn y Nadolig rŵan - wrth gwrs, penderfyniad y llywodraeth ydi hynny a ma' rhaid dilyn y cyngor gwyddonol.

"'Dan ni ddim wedi ca'l unrhyw arwydd bod hynny'n mynd i ddigwydd, ond dwi yn credu bod 'na le i ystyried a ddylen ni fod yn edrych ar gau ysgolion am yr wythnos ola' 'na cyn y Nadolig er mwyn rhoi rhyw fath o doriad bach cyn i ni gyd ddechrau cymdeithasu gyda'n gilydd dros Nadolig."

Pwysleisiodd hefyd bwysigrwydd dilyn y camau sylfaenol i atal lledaeniad y feirws - pellter cymdeithasol, golchi dwylo a gwisgo mwgwd.

Ers dechrau'r flwyddyn academaidd bresennol mae gan ysgolion unigol hawl i wneud penderfyniadau eu hunain ynglŷn â rhai o'r mesurau Covid mewn ymateb i'r sefyllfa yn lleol.

Dywedodd llefarydd ar ran Llywodraeth Cymru ddydd Gwener: "Dylid gwneud penderfyniadau i symud i ddysgu cyfunol ar lefel ysgol ac Awdurdod Lleol, sydd wedi'u llywio gan gyngor ac ystyriaethau iechyd a diogelwch, megis lefelau staffio, er mwyn lleihau unrhyw amhariad ar ddysgwyr.

"Rydym am wneud popeth o fewn ein gallu i darfu cyn lleied â phosib ar addysg a gofal plant. I gefnogi hyn, rydym wedi cyhoeddi fframwaith rheoli heintiau lleol, i helpu ysgolion i weithredu'n ddiogel a theilwra ymyriadau i adlewyrchu lefel y risg lleol.

"Mae'r fframwaith yn rhoi canllawiau i ysgolion ar y broses a ddylai ddigwydd pe bai cynnydd mewn risg neu gynnydd mewn achosion."