Main content

An Litir Bheag 706

Tha Ruairidh MacIlleathain air ais le Litir Bheag na seachdain sa. Litir 脿ireamh 706.

Available now

3 minutes

Last on

Sun 25 Nov 2018 16:03

Clip

An Litir Bheag 706

Tha mi airson innse dhuibh mu Dh霉ghall MacIlleMh矛cheil 脿 Lios M貌r. Bha D霉ghall ainmeil ann an saoghal nan lus-e貌laichean. Bithear a鈥� gabhail 鈥楩ather of Marine Botany鈥� 补颈谤.听

Rugadh e ann an Sr貌n na Craoibhe, ann an ceann a tuath Lios M貌r, anns a鈥� bhliadhna seachd ceud deug, seachdad 始s a dh脿 (1772). Bha a ph脿rantan nan croitearan bochda. Bho 貌ige, bha 霉idh mh貌r aig D霉ghall ann an n脿dar.

Ach chan e saidheans a rinn e aig an oilthigh. Chaidh e an toiseach a dh鈥橭ilthigh Ghlaschu far an do rinn e E貌las Clasaigeach. An uair sin, ghluais e a dh鈥橭ilthigh Dh霉n 脠ideann airson E貌las-leigheis a dh猫anamh. Th脿inig e a-mach mar lanns补颈谤.听

Dh鈥檕braich e airson naoi bliadhna mar lannsair aig na h-Argyll Fencibles. Bha e ann an 脠irinn fad na h-霉ine sin. Ge-t脿, cha robh e riaraichte. Bha e airson tuilleadh e貌lais a bhith aige air n脿dar. Agus bha e airson a dhol a-null thairis. Mar sin, ghabh e cothrom mar shaighdear ann an r猫isimeid eile 鈥� na 72nd Highlanders.

Bha e an toiseach ann an Ceap an Deagh Dh貌chais ann an Afraga a Deas. Bha e air a bhe貌-ghlacadh leis na lusan an sin. Ann an ochd ceud deug 始s a seachd (1807), chaidh e 鈥� gu saor-thoileach 鈥� gu B脿gh Algoa, gu sear air a鈥� Cheap, faisg air far a bheil Port Ealasaid an-diugh. An sin, th貌isich e air 霉idh a ghabhail anns na h-猫isg, a bharrachd air lusan.

Sgr矛obh D霉ghall notaichean mionaideach mu na craobhan is lusan a bha a鈥� f脿s ann, agus am feum a rinn muinntir an 脿ite dhiubh. Dh矛on e cli霉 nan siorcan a tha pailt sa mhuir an sin. A bharrachd air sin, rinn e tuairisgeul de dh貌igh-beatha nan daoine.

Ann an ochd ceud deug 始s a deich (1810), bha e an s脿s ann an iomairt armaichte aig na Breatannaich airson Mauritius a ghabhail thairis bho na Frangaich. Aig an 脿m sin, 始s e L鈥橧sle de France no Eilean na Frainge a chanadh daoine ri Mauritius. Innsidh mi dhuibh anns an ath Litir mar a chaidh do Dh霉ghall MacIlleMh矛cheil anns a鈥� ghnothach sin.

The Little Letter 706

I want to tell you about Dugald Carmichael from Lismore. Dugald was famous in the world of botanists. He is called the 鈥楩ather of Marine Botany鈥�.

He was born at Stronacraoibh in the north of Lismore in 1772. His parents were poor crofters. From his youth, Dugald had a great interest in nature.

But it isn鈥檛 science he did at university. He initially went to Glasgow University where he did Classics. Then he moved to the University of Edinburgh to study medicine. He came out as a surgeon.

He worked for nine years as a surgeon for the Argyll Fencibles. He was in Ireland all that time. However, he wasn鈥檛 satisfied. He wanted to know more about nature. And he wanted to go overseas. So he joined as a soldier in another regiment 鈥� the 72nd Highlanders.

He was to initially at the Cape of Good Hope in South Africa. He delighted in the plants there. In 1807 he went 鈥� voluntarily 鈥� to Algoa Bay, east of the Cape, near where Port Elizabeth is today. There he started to take an interest in the fish, in addition to plants.

Dugald wrote detailed notes about the trees and plants that were growing there, and the use to which locals put them. He defended the reputation of the sharks that abound in the sea there. In addition, he described of the way of life of the people.

In 1810, he was involved in an armed campaign by the British to take Mauritius from the French. At that time, it was L鈥橧sle de France or the Isle of France that people called Mauritius. I鈥檒l tell you in the next Litir how Dugald Carmichael got on in that matter.

Broadcast

  • Sun 25 Nov 2018 16:03

All the letters

Tha gach Litir Bheag an seo / All the Little Letters are here.

Podcast: An Litir Bheag

The Little Letter for Gaelic Learners

An Litir Bheag air LearnGaelic

An Litir Bheag is also on LearnGaelic (with PDFs)

Podcast