Main content

An Litir Bheag 843

Litir Bheag na seachdain sa le Ruairidh MacIlleathain. Litir 脿ireamh 843. Roddy Maclean is back with this week's short letter for G脿idhlig learners.

Available now

3 minutes

Last on

Sun 11 Jul 2021 16:00

Clip

An Litir Bheag 843

Tha mi a鈥� dol a dh鈥檌nnse dhuibh mu Lagan a鈥� Bhainne agus mar a fhuair an t-脿ite ainm. Tha Lagan a鈥� Bhainne air M脿m Choire Ghearraig. 始S e sin l脿irig a tha a鈥� ceangal B脿ideanach ri ceann a deas Loch Nis. Thog an Seanailear Wade rathad-airm tro Mh脿m Choire Ghearraig anns an ochdamh linn deug.

Bha uaireigin sluagh m貌r a鈥� fuireach anns an sg矛re. Bha am bainne aca ainmeil. Ge-t脿, aig toiseach a鈥� cheathramh linn deug, dh鈥檉h脿s am bainne gann. Cha robh adhbhar follaiseach ann airson sin. Bha muinntir an 脿ite dhen bheachd gun robh an d霉thaich fo gheasaibh. Rinn iad 霉rnaighean. Dh鈥檌arr iad taic bhon easbaig.

Ge-t脿, cha do rinn sin diofar. Lean gort a鈥� bhainne airson bliadhna. Bha na daoine a鈥� f脿s iomagaineach. Bha an cuid cloinne a鈥� f脿s m矛-fhallain is lag.

Am measg na bha a鈥� fulang bha fear Alasdair B脿n. Feasgar a bha seo, chaidh Alasdair air chuairt sa mhonadh. Bha e a鈥� me貌rachadh air cho lag 始s a bha a鈥� chlann aige.聽

Nuair a bha e faisg air a鈥� mhullach, chunnaic e fear a鈥� d矛readh a鈥� mhonaidh. Cha robh Alasdair ga aithneachadh. 始S e bodach a bha ann. Bha e a鈥� coiseachd gu slaodach, mar gun robh eallach air a dhruim.聽

Bha aodann a鈥� bhodaich preasach. Ach bha falt fada aige, mar gur e fear 貌g a bha ann. Bha a sh霉ilean gorm. Cha robh aodach G脿idhealach air. Bha c貌ta fada uaine air, agus ad 脿rd air a cheann.聽

Air a ghualainn, bha slat sgithich. Bha i a鈥� l霉badh mar gun robh cuideam m貌r air a鈥� cheann a-mach aice. Thug Alasdair biodag a-mach. Ghe脿rr e ceann na slaite dheth. Lean am bodach air, mar nach robh c脿il air tachairt.

Ach, 脿s a鈥� ph矛os dhen t-slait-sgithich air an talamh, th脿inig bainne gu le貌r. Bha e a鈥� sruthadh gu l脿idir. Bha e mar abhainn gheal. Bha e a鈥� c貌mhdachadh na talmhainn. Cha b鈥� fhada gus an robh bainne gu le貌r ri fhaighinn anns an sg矛re a-rithist. Agus 始s e sin as coireach gur e Lagan a鈥� Bhainne a tha air an 脿ite mar ainm chun an latha an-diugh.

The Little Letter 843

I鈥檓 going to tell you about Lagan a鈥� Bhainne 鈥榯he dell of the milk鈥� and how the place got its name. Lagan a鈥� Bhainne is on the Corrieyairack Pass. That鈥檚 a pass that connects Badenoch to the southern end of Loch Ness. General Wade built a military road through the Corrieyairack Pass in the 18th century.

There was at one time a large population living in the area. Their milk was famous. However, at the start of the 14th century, the milk grew scarce. There was no obvious reason for that. The local people were of the opinion that the country was under a spell. They prayed. They asked the bishop for help.

However, that didn鈥檛 make a difference. The milk famine continued for a year. The people were getting anxious. Their children were growing unhealthy and weak.聽

Among those who were suffering was Alasdair B脿n (fair-haired Alasdair). One afternoon, Alasdair went for a hillwalk. He was thinking about how weak his children were.

When he was near the summit, he saw a man climbing the hill. Alasdair wasn鈥檛 recognising him. He was an old man. He was walking slowly, as if there were a load on his back.

The old man鈥檚 face was wrinkled. But he had long hair, as if he were a young man. His eyes were blue. He wasn鈥檛 wearing Highland garb. He had a long green coat on, and a tall hat on his head.

On his shoulder, there was a hawthorn rod. It was bending as if there were a large weight on its distal end. Alasdair took out a dirk. He cut the end of the rod off. The old man continued, as if nothing had happened.

But, from the piece of the hawthorn rod on the ground, much milk emanated. It was pouring out. It was like a white river. It was covering the ground. It wasn鈥檛 long until there was enough milk in the area again. And that is why the place is called Lagan a鈥� Bhainne to this day.聽

Broadcast

  • Sun 11 Jul 2021 16:00

All the letters

Tha gach Litir Bheag an seo / All the Little Letters are here.

Podcast: An Litir Bheag

The Little Letter for Gaelic Learners

An Litir Bheag air LearnGaelic

An Litir Bheag is also on LearnGaelic (with PDFs)

Podcast