Main content

An Litir Bheag 1015

Litir Bheag na seachdain sa le Ruairidh MacIlleathain. Litir 脿ireamh 1015. This week's short letter for G脿idhlig learners.

Available now

3 minutes

Last on

Sun 27 Oct 2024 13:30

Clip

An Litir Bheag 1015

O chionn ghoirid, choisich mi a-steach gu Loch an Eich-uisge. 鈥橲 ann an sg矛re Loch Carrann a tha e, ann an Ros an Iar. 鈥橲 e loch uisge 鈥� loch monaidh 鈥� a tha ann.

Tha an t-uabhas de lochan air a鈥� Gh脿idhealtachd a tha co-cheangailte, ann am beul-aithris, ri each-uisge. Chaidh tomhas a dh猫anamh gu bheil co-dhi霉 seasgad ann dhiubh.

Corra uair, bidh cuideigin a dh鈥檉huiling b脿s ann an loch ainmichte ann an ainm an locha fh猫in. Dh鈥檌nns mi dhuibh mu dheidhinn Loch na Mn脿 ann an Ratharsair ann an Litir Bheag d脿 cheud 鈥檚 a tr矛-deug (213). Bha boireannach 貌g air a mharbhadh an sin le each-uisge. Tha Loch na Mn脿 a鈥� ciallachadh 鈥�the loch of the woman鈥�. Agus tha Loch Iain MhicAonghais, faisg air Gleann Eilg, ainmichte airson fear 鈥� Iain MacAonghais 鈥� a chaidh a mharbhadh an sin le each-uisge.

Ge-t脿, fhad 鈥檚 as aithne dh貌mhsa, chan eil ann ach aon loch air a鈥� Gh脿idhealtachd a tha ainmichte air na mapaichean mar 鈥楲och an Eich-uisge鈥�. Agus, leis gun robh an t-ainm cho annasach, choisich mi ann airson fhaicinn. Th貌isich mi air mo chuairt ann an 脌ird an Fheusgain, aig beul Loch Carrann.

Tha suidheachadh Loch an Eich-uisge snog gu le貌r, ged nach eil coltas air gu bheil an t-uisge domhainn. Tha an t-uabhas dhen duilleig-bh脿ite a鈥� f脿s ann.

A thaobh 脿rainneachd a鈥� mhonaidh timcheall an locha, ghabh mi briseadh-d霉il. Tha carbadan far-rathaid air sgrios a dh猫anamh air a鈥� mh貌intich. Saoilidh mi gun do theich an t-each-uisge o chionn fhada.

Nise, bha mi faiceallach le bhith ag r脿dh gur e sin an aon loch a tha ainmichte air na mapaichean mar 鈥楲och an Eich-uisge鈥�. Ach tha loch ann am Barraigh, agus tha muinntir an eilein a鈥� gabhail 鈥楲och an Eich-uisge鈥� air. Ge-t脿, chan eil e ainmichte idir air mapaichean na Suirbhidh 脪rdanais.聽

鈥橲 e loch beag b矛odach a tha ann ann am f矛or cheann a tuath an eilein. Tha e faisg air Loch na Cuilce. Bha an seanchaidh ainmeil 鈥� Iain Mac a鈥� Phearsain 鈥� no An Codaidh 鈥� ag innse sgeul mun loch agus mun each-uisge. Bheir sinn s霉il air anns an ath Litir.聽

The Little Letter 1015

Recently, I walked in to Loch an Eich-uisge. It鈥檚 in the area of Lochcarron, in Wester Ross. It鈥檚 a freshwater loch 鈥� a hill loch.

There is a tremendous number of lochs in the Highlands that are connected, in oral tradition, to a water-horse. It was estimated that there are at least sixty of them.

Occasionally, a person who suffered death in a loch will be named in the name of the loch itself. I told you about Loch na Mn脿 on Raasay in Litir Bheag 213. A young woman was killed there by a water-horse. Loch na Mn脿 means 鈥榯he loch of the woman鈥�. And Loch Iain Mhic Aonghais, near Glenelg, is named for a man 鈥� John MacInnes (or John, son of Angus) who was killed there by a water-horse.

However, as far as I know, there is only one loch in the Highlands that is named on the maps as 鈥�Loch an Eich-uisge鈥�. And, because the name is so unusual, I walked in to see it. I commenced my walk in Ardaneaskan, at the mouth of Loch Carron.

The situation of Loch an Eich-uisge is nice enough, although it appears that the water is not deep. There is a lot of water lilies growing there.

In terms of the environment of the hill country around the loch, I was disappointed. Off-road vehicles have damaged the moorland. I reckon the water-horse left a long time ago.

Now, I was careful to say that that is the only loch that is named on the maps as 鈥楲och an Eich-uisge鈥�. But there is a loch on Barra, and the island folk call it 鈥楲och an Eich-uisge鈥�. However, it carries no name on Ordnance Survey maps.

It鈥檚 a tiny loch in the very north of the island. It鈥檚 near Loch na Cuilce. The famous storyteller 鈥� John MacPherson 鈥� or The Coddy 鈥� was telling a tale about the loch and the water-horse. We鈥檒l look at it in the next Litir.

Broadcast

  • Sun 27 Oct 2024 13:30

All the letters

Tha gach Litir Bheag an seo / All the Little Letters are here.

Podcast: An Litir Bheag

The Little Letter for Gaelic Learners

An Litir Bheag air LearnGaelic

An Litir Bheag is also on LearnGaelic (with PDFs)

Podcast