![](https://ichef.bbci.co.uk/images/ic/640x360/p0hydr10.jpg)
13/09/2002
A letter for Gaelic learners with Roddy MacLean.
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 167
Duration: 04:33
Litir 167: Iain MacCoinnich
Air an t-seachdain seo ann an ochd-deug, ceathrad 鈥檚 a h-ochd (1848), chaochail Iain MacCoinnich, p矛obaire, b脿rd is 霉ghdar a bhuineadh do sg矛re Ghe脿rrloch. Tha e ainmeil fhathast oir is esan am fear a chuir ri ch猫ile an cruinneachadh de bh脿rdachd Gh脿idhlig air a bheil The Beauties of Gaelic Poetry: S脿r-obair nam B脿rd Gaidhealach. Gu tric, nuair a bhios daoine a鈥 bruidhinn mun leabhar seo, canaidh iad direach 鈥淪脿r-obair鈥 ris. Tha mi an d貌chas gu bheil sibh a鈥 tuigsinn gu robh Iain a鈥 sanasachd b脿rdachd le b脿ird eile anns an leabhar aige mar 鈥渟脿r-obair鈥. Chan ann a鈥 moladh a chuid obrach fh猫in a bha e!
Rugadh Iain MacCoinnich, Iain Mac Alasdair 脪ig, ann an ochd-deug 鈥檚 a sia (1806) ann am Meallan The脿rlaich, baile beag air cladach a tuath Loch I霉bh far an robh athair na charaid agus fear-taca don uachdaran. Fhuair e a chuid foghlaim, an toiseach aig an taigh, agus an uairsin aig an sgoil ann an Ge脿rrloch. Nuair a bha e 貌g, dhearbh e gu robh e gu math m貌r air ce貌l, agus rinn e fidheall agus p矛ob mh貌r dha fh猫in. Bha e math dha-r矛reabh air a鈥 ph矛ob agus air grunn ionnstramaidean eile.
Bha dithis, air an robh Uilleam Ros mar ainm, gu bhith a鈥 toirt buaidh mh貌r air beatha Iain. B鈥 e a鈥 chiad Uilleam saor a bhiodh ag obair air feadh na sg矛re. Thug esan cosnadh do dh鈥橧ain, agus dh鈥檕braich iad c貌mhla gu d貌igheil. Fhad 鈥檚 a bha e ag obair mar shaor, ge-t脿, th貌isich Iain air rudeigin a ch貌rd ris fada na b鈥 fhe脿rr. B鈥 e sin a bhith a鈥 cruinneachadh 貌rain is b脿rdachd.
L脿 a bha seo, bha Iain ag obair le p矛os m貌r fiodha anns a鈥 mhansa ann an Ge脿rrloch. Dh鈥檉hulaing e buille mh貌r air a cheann. Cha deach e a-riamh am feabhas buileach as d猫idh sin, agus sguir e a chuid obrach mar shaor. Agus, ann an d貌igh, is math gun do sguir, oir th貌isich e air cruinneachadh a dh猫anamh de na d脿in aig a鈥 bh脿rd ainmeil, a bhuineadh don sg矛re aige, Uilleam Ros nach maireann. B鈥 e sin an d脿rna Uilleam Ros a thug buaidh air. Fhuair Iain a鈥 chuid a bu mh貌 de dh鈥櫭瞨ain Rois bho bh脿rd eile 脿 Ge脿rrloch a bha e貌lach air Ros nuair a bha e be貌 鈥 Alasdair Buidhe Mac Iomhair.
Cha robh comas sgr矛obhaidh aig Alasdair Buidhe ann, ach bha cuimhne air leth aige, agus dh鈥檃ithris e d脿in Uilleim Rois do dh鈥橧ain MacCoinnich, a dh鈥檉hoillsich an leabhar The Poems of William Ross ann an ochd-deug is trithead (1830). Lean MacCoinnich air le bhith a鈥 cruinneachadh d脿in is 貌rain bho air feadh na Gaidhealtachd, agus dh鈥檉hoillsich e S脿r-obair ann an ochd-deug, ceathrad 鈥檚 a h-aon (1841).
Chaidh e a dh鈥檉huireach ann an Glaschu, agus rinn e t貌rr eadar-theangachaidh ann a sin, a鈥 cur leabhraichean Beurla, leithid Pilgrim鈥檚 Progress, ann an G脿idhlig. 鈥橲 e a sgr矛obh am p脿irt Beurla gu G脿idhlig dhen fhaclair le MacAlpainn agus MacCoinnich, agus thug e taic do mhinistearan, nach robh cho math ris air a鈥 Gh脿idhlig, a鈥 sgr矛obhadh searmonan dhaibh anns a鈥 ch脿nan. Nuair a chaochail e, bha e ag obair air iris 霉r dhen Bh矛oball Gh脿idhlig.
Cha robh a chuid shl脿inte uabhasach math mu dheireadh, agus chaidh e air ais don sg矛re aige fh猫in, ceithir bliadhna deug as d猫idh dha falbh. Chaochail e ann an Inbhir I霉bh aig aois ceathrad 鈥檚 a dh脿 (42). Rinn Iain MacCoinnich m貌ran airson ar cultair agus ar c脿nain agus tha e math gu bheil daoine ga chuimhneachadh fhathast.
Faclan na seachdaine
Abairtean na seachdaine
Puing-ghr脿mair na seachdaine
Gn脿ths-cainnt na seachdaine
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.