Main content

Sgwrs a cherdd gan fardd mis Rhagfyr, Ll欧r Gwyn Lewis.

Bardd y mis, Ll欧r Gwyn Lewis.

Y cyntaf o Ragfyr

Wel dyma fo鈥檔 d诺ad eto dros y bryn,
鈥檙 un fath bob blwyddyn, ac eto鈥檙 un faint o sioc
pan ddaw. Mae hi鈥檔 teimlo鈥檙 pinsiad, os nad y dwrn
drachefn; trio cofio popeth drw鈥檙 dyddia prin.

鈥橰 un hen ganeuon yn y siop, r鈥檜n rigmar么l:
cofio ordro twrci, n么l coeden, a dal y post,
鈥檙 un hen adfyrts, yr un hen gyfri鈥檙 gost,
a鈥檙 hen hen gyffro鈥檔 drydan drwy鈥檙 plant a鈥檙 t欧.

Na, mae hi鈥檔 falch mewn difri, yn edrych mlaen,
ond bod yr hen ddefodau cyfarwydd yn cydgynllwynio
芒 thwllwch-pen-blwyddyn i ddangos am eiliad, mor blaen
a llachar 芒 golau鈥檙 goeden, be sy鈥檔 wahanol hefyd:

y trimings a鈥檙 tinsel na dd么nt lawr o鈥檙 atig leni,
angylion wedi colli鈥檜 adenydd; s锚r wedi symud i ffwrdd.
S么n am yr addasu mae hi wedi gorfod ei wneud!
Y rhai fydd ddim yno hefo nhw wrth y bwrdd鈥

Felly r诺an, mae hi鈥檔 dianc, rhag y bargeinion,
rhag siars y radio i gofio gwir ystyr yr 诺yl
a disgwyl cynnes ei phlant y daw hi adra鈥檔 gwenu:
dim ond am eiliad. Troi o鈥檙 miri a鈥檙 hwyl

heb ddeud wrth neb. A neb i鈥檞 gweld hi yno,
i eglwys dywyll, dawel mewn stryd gefn,
rhoi s诺n y traffig tu allan i guddio dan glustog
y piw, gwrando鈥檙 c么r yn ymarfer; nabod y drefn,

cymryd ei thynnu gan donnau chwydd a gosteg,
ymgolli鈥檔 s诺n yr organ fel gair o gariad
heb goelio, o reidrwydd, yn unpeth ond yn y golau
a bodio si芒p y geiria鈥. 鈥橰 un hen garolau
all dorri a chodi鈥檌 chalon mewn un symudiad.

Dyddiad Rhyddhau:

Hyd:

2 o funudau