| ![Legacies - De Ddwyrain Cymru](/staticarchive/ddb25fd935c05245a85ee363edeaf1040a65babb.gif) |
![](/staticarchive/317496a096d6c86486a71d4521994bcd171a6bb3.gif) |
![](/staticarchive/317496a096d6c86486a71d4521994bcd171a6bb3.gif) |
![](/staticarchive/317496a096d6c86486a71d4521994bcd171a6bb3.gif) |
![Work](/staticarchive/071b9c7cc5b06af8ede707cefb43a8cd93eb26da.gif) | ![](/staticarchive/317496a096d6c86486a71d4521994bcd171a6bb3.gif) |
![March 1927: Marshalling Yard Roath Dock Storage](/staticarchive/2ee1d45578eb314b0bae4ac5021d693ec490a78d.jpg) Coal trains were often kept waiting at the dock © BHAC [Butetown History and Arts Centre]
|
| ![](/staticarchive/317496a096d6c86486a71d4521994bcd171a6bb3.gif) | ![](/staticarchive/4da81475bce87e85d2d169dd1862a5cb017a775c.gif) |
Genedigaeth Y Barri - Pan roedd Glo yn Frenin |
![](/staticarchive/c330d17371c90d83e5c0e60047fc98ea6c9e45bd.gif) |
Cafodd Rheilffordd y Bari ei hyrwyddo gan ei gwsmeriaid, perchnogion glo y Rhondda, fel modd i ddarparu cludiant ar gyfer eu masnach oedd yn dal i dyfu, a oedd yn elfen bwysig yn ffyniant glo yn ystod 1890 - 1914. Roedd yn lwyddiant fel menter busnes ar unwaith a chafodd ail ddoc ei agor ym 1898. Y flwyddyn ganlynol cafodd y doc ei ddefnyddio gan 3,000 o longau a bu'n trafod 7 miliwn tunnell o lo ac, erbyn 1913, roedd cyfanswm y trafnidiaeth a'i ddefnyddiai wedi codi i 4,000 o longau ac 11 miliwn tunnell o lo.
![Ocean Coal from Rhondda](/staticarchive/a092eeb478e6d7eeae69c4075cfb721b58514015.jpg) © Barryaxis.org.uk | Cyflawnwyd y twf hwn, i ryw raddau, gan adeiladu llinellau newydd ei hun, yn fwyaf arbennig i Gwm Rhymni ac i mewn i Gaerdydd; hefyd trwy gynghreirio gyda Rheilffordd Bro Morgannwg, oedd yn rhedeg i Ben-y-Bont ar Ogwr a Tondu; ac, yn bwysicaf oll, trwy sicrhau hawliau rhedeg dros linellau cwmnïau eraill. Cafodd ei helpu hefyd gan y prisiau cystadleuol roedd yn gallu eu cynnig, o ganlyniad i'r ffaith ei fod yn fusnes dociau a rheilffordd wedi ei integreiddio. Er hynny, doedd ei ddatblygiad ddim yn hawdd oherwydd fe ymosodwyd arno’n barhaus gan Ddyffryn Taf ac eraill, trwy gyfreithiad a phrisio a marchnata ymosodol. Mae ei lyfrau cofnodion yn sôn am wrthwynebiad i'w gynlluniau, yn ogystal â'i wrthwynebiad ei hun i gynlluniau mentrau rheilffyrdd a dociau eraill.
Words: Richard Watson
Eich sylwadau
| |
Argraffu tudalen |
![](/staticarchive/317496a096d6c86486a71d4521994bcd171a6bb3.gif) | ![English](/staticarchive/6b52237eabc927cf5d1bbc9957b8d6756002d9ad.gif) | ![](/staticarchive/317496a096d6c86486a71d4521994bcd171a6bb3.gif) | ![](/staticarchive/317496a096d6c86486a71d4521994bcd171a6bb3.gif) |
Archive
Look back into the past using the Legacies' archives. Find nearly 200 tales from around the country in our collection.
Read more > |
| ![](/staticarchive/317496a096d6c86486a71d4521994bcd171a6bb3.gif) | ![](/staticarchive/317496a096d6c86486a71d4521994bcd171a6bb3.gif) |
![Internet Links](/staticarchive/02720e2528146a9fe7a81e33f88dc6a4eb8de93f.gif)
![](/staticarchive/4496333f8323ebca9b48df4987d4d92777bcab43.gif) |
|
![](/staticarchive/4496333f8323ebca9b48df4987d4d92777bcab43.gif) |
|
![](/staticarchive/4496333f8323ebca9b48df4987d4d92777bcab43.gif) |
|
Nid yw'r 麻豆官网首页入口 yn gyfrifol am gynnwys safleoedd gwe allanol. |
| ![](/staticarchive/317496a096d6c86486a71d4521994bcd171a6bb3.gif) | ![](/staticarchive/317496a096d6c86486a71d4521994bcd171a6bb3.gif) |
| ![](/staticarchive/317496a096d6c86486a71d4521994bcd171a6bb3.gif) | ![](/staticarchive/317496a096d6c86486a71d4521994bcd171a6bb3.gif) |
![Related Stories](/staticarchive/1badd8bfb73dbf34acae4126c1c027fc8e0fd510.gif)
| ![](/staticarchive/317496a096d6c86486a71d4521994bcd171a6bb3.gif) |
|