26/05/2006
A letter for Gaelic learners with Roddy MacLean.
Clip
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh 360
Duration: 05:20
Litir 360: St貌iridh 脿 D霉thaich MhicAoidh
Anns an d脿 Litir mu dheireadh dh鈥檌nnis mi dhuibh mu dhaoine air a鈥 Gh脿idhealtachd a chaidh a thoirt am bruid le maraichean. Tha mi a鈥 leantainn leis a鈥 chuspair sin an t-seachdain seo, agus st貌iridh agam 脿 D霉thaich MhicAoidh.
Ann an seachd ceud deug, ochdad 鈥檚 a sia (1786) bha D貌mhnall MacAoidh dusan bliadhna a dh鈥檃ois. Thogadh e ann an Armadal. Cha robh foghlam aige ach bha e comasach air obair croite is obair na mara, agus 鈥檚 e gille d貌igheil a bh鈥 ann. Bhiodh e ri buachailleachd as t-samhradh.
Latha samhraidh a bha seo, ge-t脿, cha robh e ri buachailleachd. Bha e air tastan a thoirt do dh鈥檉hear airson sgian-ph貌caid a cheannach dha ann an Inbhir The貌rsa. Is bha e a鈥 feitheamh ris an duine. Fhad 鈥檚 a bha e a鈥 feitheamh, chunnaic e dithis a鈥 tighinn ga ionnsaigh. 鈥橲 e iasgairean a bh鈥 annta 脿 Eilean Le貌dhais. Bha iad ag obair do chompanaidh Le貌dhasach. Chaidh am b脿ta aca air na creagan agus bha iad a鈥 d猫anamh air Loch Eurabol, far an robh soitheach eile aig an aon chompanaidh.
Bhruidhinn iad ri D貌mhnall ann an G脿idhlig. Dh鈥檌arr iad air a鈥 ghille se貌ladh a thoirt dhaibh airson faighinn a Loch Eurabol. Fhad 鈥檚 a bha e a鈥 bruidhinn mhothaich e don dithis a鈥 coimhead air gu dl霉th. Bhruidhinn na h-iasgairean ri ch猫ile ann an c脿nan nach do thuig D貌mhnall 鈥 鈥檚 d貌cha gur e a鈥 Bheurla a bh鈥 ann.
Thabhann na h-iasgairean d脿 thastan dha airson a dhol air an rathad c貌mhla riutha gu ruige am Bl脿ran Odhar. 鈥橲 e airgead m貌r a bh鈥 ann, agus dh鈥檃ontaich e. Nuair a r脿inig iad am Bl脿ran Odhar, thabhann na h-iasgairean d脿 thastan a bharrachd do Dh貌mhnall airson cumail a dol cuide riutha. Aig a鈥 cheann thall r脿inig iad Loch Eurabol agus chaidh D貌mhnall air b貌rd an t-soithich. Ann an sin chaidh deoch l脿idir a thoirt dha. Agus mus robh fios aige d猫 bha a鈥 dol, bha an soitheach aig muir.
Dh鈥檌arr D貌mhnall air na h-iasgairean a chur air ais air t矛r, ach dhi霉lt iad. Cha do rinn iad droch-dh矛ol air a鈥 ghille. Ach bha e a-nise mar ph脿irt dhen chriutha. Agus, ged a fhuair a ph脿rantan a-mach mun t-soitheach ann an Loch Eurabol, cha robh fios aig duine d猫 an t-ainm a bh鈥 oirre no d猫 am port dham buineadh i.
Uill, 鈥檚 e Ste貌rnabhagh am port dham buineadh i ach cha robh i ann an Ste貌rnabhagh gu tric. Bhiodh i a鈥 se貌ladh eadar Rotterdam, Liverpool, Copenhagen, Baile Atha Cliath, Bristol is iomadh port eatarra. Bhiodh i a鈥 toirt bathar eadar na puirt. Agus, ged a chaidh a thoirt am bruid anns a鈥 chiad dol a-mach, bha a bheatha air b貌rd an t-soithich a鈥 c貌rdadh math gu le貌r ri D貌mhnall. Bha i na b鈥 inntinniche dha na obair croite.
D脿 bhliadhna 脿s d猫idh gun deach a thoirt am bruid, bha D貌mhnall ann an Ste貌rnabhagh. Cha robh comas sgr矛obhaidh aige ach lorg e fear aig an robh an sgil sin. Chuir esan litir gu p脿rantan Dh貌mhnaill, ag innse dhaibh gu robh an gille be貌 is gu robh e ag obair aig muir. Ach cha tuirt e gu robh D貌mhnall airson teicheadh dhachaigh.
Nuair a bha e gu bhith sia bliadhn鈥 deug a dh鈥檃ois, chuala a ph脿rantan mu dheidhinn a-rithist 鈥 an d脿rna turas ann an ceithir bliadhna. Thachair sin faisg air Inbhir The貌rsa, nuair a bha D貌mhnall agus feadhainn eile ann an ge貌la, a鈥 d猫anamh air a鈥 chladach airson uisge. Innsidh mi dhuibh mu dheidhinn 鈥 agus na thachair do Dh貌mhnall aig a鈥 cheann thall 鈥 an ath-sheachdain.
Faclan na Litreach
Abairtean na Litreach
Puing-ch脿nain na Litreach
Gn脿ths-cainnt na Litreach
Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic
Tha Litir do Luchd-ionnsachaidh air LearnGaelic (le PDFs)
All letters
Tha na litrichean uile an seo / The letters are available here
Podcast: Litir do Luchd-ionnsachaidh
Letter To Gaelic Learners
Podcast
-
Litir do Luchd-ionnsachaidh
Litrichean Gaidhlig do luchd-ionnsachaidh. Gaelic letters for students of the language.