麻豆官网首页入口

Tha naidheachdan sean agus nuadh

Gan sgaoileadh gach seachdain mun cuairt,

鈥橲 gach uile n矛 thachair an Alba no 鈥檔 Sasainn

Gan leughadh air feadh an taoibh tuath.

鈥橲 e Teachdaire an t-Sluaigh a bh鈥� ann

鈥橲 e Teachdaire an t-Sluaigh a bh鈥� ann

鈥橲 e Teachdaire an t-Sluaigh a th脿inig thar chuan

Tha naidheachdan luachmhor ann.

Tha mi an d貌chas gun do ch貌rd a鈥� chriomag sin de bh脿rdachd ribh. Tha i 脿 貌ran a chaidh a sgr矛obhadh c貌rr math agus seachdad bliadhna air ais. Ach tha ceist agam dhuibh 鈥� c脿ite an robh i air a sgr矛obhadh, agus d猫 th鈥� ann an Teachdaire an t-Sluaigh? Uill, anns a鈥� chiad dol a-mach, chaidh a sgr矛obhadh thall thairis 鈥� oir anns an t-s猫ist, tha an t-霉ghdar ag r脿dh 鈥渁 th脿inig thar chuan鈥�. Chaidh an Teachdaire a dh猫anamh ann an Alba, ach chaidh an t-貌ran a sgr矛obhadh thall thairis 鈥� ann am Brisbane ann an Astr脿ilia.

B鈥� e 霉ghdar an 貌rain Iain Dubh Mac Dh貌mhnaill 鈥檌c Iain. Bhuineadh Iain do Ghe脿rrloch ach chaidh e a dh鈥檉huireach ann an Astr脿ilia. Fhad 鈥檚 a bha e thall, sgr矛obh e m貌ran duanagan is sgeulachdan goirid ann an G脿idhlig a chaidh fhoillseachadh ann an cruth leabhair.

鈥橲 e Teachdaire an t-Sluaigh an dreach G脿idhlig a chuir Iain air iris air am bi cuid gu math e貌lach 鈥� The People鈥檚 Journal. L脿 a bha seo, bha Iain a鈥� coiseachd air Sr脿id She貌rais ann am Brisbane nuair a chunnaic e 鈥� mar a sgr矛obh e fh猫in 鈥� 鈥渃omharradh ceannaiche鈥� air b霉th. B鈥� e sin sanas le ainm fear na b霉tha air. Agus 鈥檚 e an t-ainm a鈥� bh鈥� air 鈥淲. Cameron鈥�.

鈥淗or貌,鈥� ars鈥� Iain ris fh猫in, 鈥溾�檚 e fear G脿idhealach a tha seo.鈥� Bha Iain a-riamh toilichte coinneachadh ri daoine eile ris am bruidhneadh e ann an G脿idhlig. Sheall e ris an uinneig agus d猫 chunnaic e air an taobh thall dhith ach lethbhreac de Theachdaire an t-Sluaigh. 鈥橲 e a bha toilichte oir b鈥� 脿bhaist dha a bhith a鈥� faighinn a鈥� ph脿ipeir sin an-dr脿sta 鈥檚 a-rithist bho charaid aige. Bha m貌ran naidheachdan ann 脿s a鈥� Gh脿idhealtachd ann am Beurla agus bha oisean G脿idhlig ann a bharrachd.

Chaidh Iain a-steach don bh霉th agus dh鈥檉haighnich e de dh鈥檉hear na b霉tha an robh am p脿ipear sin aige ri reic. Thuirt am fear eile gu robh. An uair sin, dh鈥檉haighnich Iain dhen fhear eile an ann 脿s a鈥� Gh脿idhealtachd a th脿inig e, agus fhreagair e gur ann.

鈥淭ha G脿idhlig agaibh, a-r猫ist,鈥� ars鈥� Iain.

鈥淭ha gu le貌r,鈥� fhreagair fear na b霉tha. Agus rug iad air l脿imh air a ch猫ile. Mar a tha Iain ga aithris 鈥� 鈥渃haidh an c貌mhradh air adhart anns a鈥� ch脿nan as sine agus as binne a bha riamh air an t-saoghal.鈥�

鈥橲 ann 脿s d猫idh sin a sgr矛obh Iain an t-貌ran mu Theachdaire an t-Sluaigh. Seo p矛os a bharrachd bhon 貌ran 鈥� d脿 rann agus s猫ist airson cr矛och a chur air Litir do Luchd-ionnsachaidh an-diugh:

鈥橲 e oisean na G脿idhlig tha binn

Toirt e貌lais air b脿rdachd nan glinn

鈥橲 ag innse鈥� anns gach 脿ite gun labhair sibh G脿idhlig

鈥橲 nach leig sibh gu br脿th i air dh矛th

Chan eil sgeulachd a chuala sibh riamh

Sna siorrachdan tuath agus siar,

Nach eil sgoilearan G脿idhlig gan cur anns a鈥� ph脿ipear,

Co-dhi霉 tha iad breugach no f矛or!

鈥橲 e Teachdaire an t-Sluaigh a bh鈥� ann

鈥橲 e Teachdaire an t-Sluaigh a bh鈥� ann

鈥橲 e Teachdaire an t-Sluaigh a th脿inig thar chuan

Tha naidheachdan luachmhor ann.

Faclan na seachdaine: Teachdaire an t-Sluaigh: The People鈥檚 Journal; luachmhor: valuable; s猫ist: chorus, refrain; 霉ghdar: author; blasad: a little taste; cheana: already; ceadaichte: permitted; maitheanas: forgiveness.

Abairtean na seachdaine: gach uile n矛 [a] thachair: everything that happened;: gun do ch貌rd a鈥� chriomag sin de bh脿rdachd ribh: that you enjoyed that fragment of poetry; c貌rr math agus seachdad bliadhna air ais: much more than 70 years ago; a th脿inig thar chuan: which came over the ocean; thall thairis: overseas; sgr矛obh e m貌ran duanagan is sgeulachdan goirid: he wrote many ditties and short stories; a chaidh fhoillseachadh ann an cruth leabhair: which were published as a book [ie in book form]; l脿 a bha seo: one day; comharradh ceannaiche: a merchant鈥檚 sign; fear na b霉tha: the shopkeeper; d猫 chunnaic e air an taobh thall dhith: what did he see on the other side of it [fem]; an-dr脿sta 鈥檚 a-rithist: now and again; bha oisean G脿idhlig ann a bharrachd: there was a Gaelic corner as well; rug iad air l脿imh air a ch猫ile: they shook each other鈥檚 hand; a bha riamh air an t-saoghal: which was ever in existence [in the world]; 鈥檚 nach leig sibh gu br脿th i air dh矛th: that you will never allow her [Gaelic] to be lost; co-dhi霉 tha iad breugach no f矛or: whether they be untrue or true.

Puing-ch脿nain na seachdaine: Tha naidheachdan sean agus nuadh gan sgaoileadh gach seachdain mun cuairt: old and new 鈥渘ews鈥� are distributed every week. Gan sgaoileadh is a passive construction; gan contains the third person plural possessive pronoun, referring back to naidheachdan. In the fourth line, gan leughadh similarly means 鈥渁re read鈥�. This grammatical point was dealt with in more detail in Litir 179 (22 November 2002).

Gn脿ths-cainnt na seachdaine: 鈥淭ha G脿idhlig agaibh, a-r猫ist,鈥� ars鈥� Iain: 鈥淵ou speak Gaelic, then,鈥� said John. Don鈥檛 confuse a-r猫ist (鈥渢hen, in that case鈥�) with a-rithist (鈥渁gain鈥�).